Geen leerplicht, maar onderwijsrecht

In het verleden werden kinderen die uitvielen op school vrijgesteld van onderwijs, met als alternatief dagbesteding. Deze aanpak bood echter weinig mogelijkheden voor deze kinderen om zich te ontwikkelen op educatief gebied. Gelukkig begint er langzaam een verschuiving plaats te vinden in de manier waarop we omgaan met schooluitval en alternatieve vormen van onderwijs. Hamster Mieden heeft zich hierin actief ingezet, met de overtuiging dat deze kinderen recht hebben op een stevige basis van rekenen, lezen en schrijven.

Onderwijs op dagbestedingslocaties

Tegenwoordig nemen scholen meer verantwoordelijkheid door kinderen die uitvallen bijvoorbeeld vier uur per week onderwijs aan te bieden op dagbestedingslocaties. Deze aanpak houdt rekening met de belastbaarheid van kinderen, waarbij momenten van ontspanning en interactie met dieren of spelen op een trampoline worden geïntegreerd. Stap voor stap krijgen de kinderen de kans om weer te wennen aan educatie, in de hoop dat zij (gedeeltelijk) terug kunnen keren naar regulier onderwijs. Deze benadering heeft al meerdere malen tot succeservaringen geleid.

Er zijn diverse oorzaken waarom een kind op school uit kan vallen. Annet van het Steunpunt Zorg & Onderwijs Fryslân werkt als onderwijzer bij ons op de ontwikkelingsgerichte dagbesteding Hamster Mieden. Stichting Steunpunt Zorg & Onderwijs Fryslân is een organisatie die als opdracht geeft te zorgen dat er onderwijs-zorgarrangementen komen voor kinderen die niet in staat zijn om naar school te gaan.

Annet deelt: ‘Toen ik voor de klas stond, had ik regelmatig te maken met kinderen met gedragsproblemen. Met grote klassen van 25-30 kinderen is dat lastig. Kinderen werden brutaal of agressief, waarbij je er niet de vinger op kon leggen wat er nu precies aan de hand is. Denk maar aan kinderen met gescheiden ouders, kinderen die uit huis geplaatst zijn of die bij opa’s en oma’s wonen. Wanneer kinderen regie verloren zijn in hun leven en in een onveilige situatie leven, pakken ze op een andere plek de regie. Dan moet het gaan zoals zij willen en anders kunnen ze uitspatten. Dan vechten, vluchten of verlammen ze. Als je als kind trauma’s hebt meegemaakt, heb je geen focus of concentratie. Je kunt je hoofd er niet bijhouden. In ons huidige onderwijssysteem – met grote en vaak overvolle klassen – is het vaak moeilijk om goed om te kunnen gaan met t dit soort kinderen. Deze kinderen hebben eenvoudig veel individuele aandacht nodig, maar dat past niet binnen ons schoolsysteem.’

Wij geven kinderen zicht op toekomstperspectief

Het is een positieve ontwikkeling dat in de zogenaamde onderswijs-zorgarrangementen de school de verantwoordelijkheid houdt voor het onderwijs. Zo wordt de expertise vanuit het onderwijs en vanuit de dagbesteding gebundeld om het kind op zorgvuldige wijze te begeleiden. Soms zelfs tot terugkeer naar school.

‘Bij Hamster Mieden hebben we alle ruimte om liefde te geven en beginnen we met het opbouwen van vertrouwen. We leren kinderen compromissen te sluiten, spelletjes te doen, te winnen en verliezen en keuzes te maken. Dat is waar onze begeleiding begint, zodra een kind daar aan toe is gaan we stapje voor stapje andere dingen leren. Bij Hamster Mieden zijn er vele manieren om op een creatieve manier de lesstof aan te reiken aan de kinderen. Het doel gaat echter verder dan alleen gezelligheid; het gaat om het creëren van toekomstperspectief voor deze kinderen’, zo vertelt Annet.

Bouw aan zelfvertrouwen en geloof in henzelf

Omringd door de natuurlijke omgeving van Hamster Mieden en gestimuleerd door de onderwijskundige begeleiding, worden de kinderen aangemoedigd om hun potentieel te ontdekken en te ontwikkelen. Het uiteindelijke resultaat is niet alleen de terugkeer naar een reguliere schoolsituatie, maar ook het inbedden van een gevoel van zelfvertrouwen en het geloof in hun eigen capaciteiten.

Maatwerk voor kinderen die uitvallen op school

Deze transformatie in de aanpak van schooluitval illustreert de groeiende erkenning van het feit dat onderwijs maatwerk moet bieden, vooral voor degenen die zeer beperkt belastbaar zijn. Het getuigt van een visie waarin niet het systeem centraal staat, maar het individuele kind en diens unieke behoeften en kwaliteiten. ‘Zo kijk ik altijd naar de prikkelgevoeligheid van een kind. Er is alle ruimte om tussendoor even een momentje te pakken om te ontspannen, zo kunnen we bij Hamster Mieden even bij de geitjes gaan kijken of trampoline springen. Door de kinderen steeds een beetje meer aan het onderwijs te laten snuffelen, kunnen we ze helpen om (deels) weer naar school te gaan. Als dat uiteindelijk lukt, is dat absoluut een succeservaring. Naast de gezelligheid op school, gun je een kind ook een toekomstperspectief.’, zo stelt juffrouw Annet.

Wij blijven ons inzetten voor deze kinderen

‘Alle kinderen hebben recht op onderwijs, ook de kinderen die op een dagbestedingslocatie zitten. Wij moeten allemaal ons best doen om kinderen hierin te helpen. Ook de kinderen die een vrijstelling hebben’, zo stelt Annet. ‘Hamster Mieden is een positieve, warme locatie waar je ziet dat ze hart hebben voor de kinderen. Ze hebben veel geduld en gaan verstandig om met de kinderen. Daarnaast bestaat het team uit mensen die pedagogisch sterk zijn, dat is mooi om te zien. Ik ben blij dat ze ruimte geven aan ons als organisatie en zo gastvrij zijn’.

Hamster Mieden blijft zich in samenwerking met het Steunput Zorg & Onderwijs Fryslân inzetten voor deze verandering, waarbij de liefde voor de natuur, het streven naar ontwikkeling en het geloof in ieders potentieel centraal staan. Want ieder kind verdient de kans om zijn of haar eigen pad te bewandelen, met ondersteuning, begrip en een stevige basis om op te bouwen.